- DOT-MS-studie
De DOT-MS studie (discontinuing disease-modifying therapies in stable relapsing-remitting multiple sclerosis) onderzoekt of patiënten die minimaal vijf jaar vrij van ontstekingsactiviteit zijn, veilig de afweeronderdrukkende therapie kunnen stoppen. Daarnaast wordt onderzocht of met behulp van biomarkers voorspeld kan worden welke patiënten het best zouden kunnen stoppen met medicatie. Deze zorgevaluatiestudie onderzoekt een door NVN-leden geprioriteerd kennishiaat van de Kennisagenda Neurologie 2018. Contactpersoon: Eva Strijbis, Amsterdam UMC, dot-ms@amsterdamumc.nl.
- NEXT-MS
De studie NEXT-MS onderzoekt een op maat gedoseerde behandeling van natalizumab (Tysabri) bij MS-patiënten. Op basis van dalspiegels wordt gekeken of de patiënt op het standaard vierwekenschema (1 infuus per 4 weken) moet blijven, of dat iemand mag verlengen naar een vijf-, zes-, zeven- of achtwekenschema. Hierdoor hoeven de meeste (85%) patiënten minder vaak naar het ziekenhuis te komen en wordt de kans op complicaties zoals PML mogelijk verkleind. Startdatum: februari 2020. Resultaten worden verwacht in 2024. Contactpersoon: Zoé van Kempen, Amsterdam UMC, next-ms@amsterdamumc.nl.
- POTENTIAL-studie
De POTENTIAL-studie (Pilot Study of Faecal Microbiota Transplantation in Multiple Sclerosis) is een fase 1-onderzoek naar de veiligheid, uitvoerbaarheid en mogelijke systemische effecten van fecale microbiotatransplantatie (FMT) bij mensen met MS. Er zijn aanwijzingen dat mensen met MS een afwijkende darmmicrobiota hebben. De hoop is dat deze met FMT voor langere duur kan worden ‘gecorrigeerd’ en dat dit tot gunstige effecten op het beloop van MS zal leiden. Tien mensen met MS krijgen, in samenwerking met de Nederlandse Donor Feces Bank, een behandeling met FMT. Zij worden gedurende een half jaar nauwkeurig klinisch en radiologisch gevolgd. Ook wordt onderzocht of de veranderingen van de darmmicrobiota van langere duur zijn en of FMT tot meetbare effecten leidt in de functie van het immuunsysteem. Hoewel dit onderzoek niet tot betrouwbare uitspraken zal leiden over de effectiviteit van FMT, kan het bij veelbelovende resultaten wel een aanzet zijn voor vervolgonderzoek. Startdatum: oktober 2021. Contactpersoon: Bob van Oosten, Amsterdam UMC.
- SPIN-P studie
Primair Progressieve Multiple Sclerose (PPMS) gaat gepaard met invaliditeit, cognitieve achteruitgang, verlies van kwaliteit van leven, werkverzuim en hoge zorgkosten. Bij relapsing remitting MS is bekend dat vroegtijdige behandeling met anti-inflammatoire medicatie gezondheidswinst geeft. Het is aannemelijk dat het ook bij PPMS zinvol is vroegtijdig te starten met anti-inflammatoire behandeling bij de subgroep van PPMS patiënten waarbij inflammatie domineert. Het doel van de Study to Predict Inflammation and Neurodegeneration in Primary Progressive MS (SPIN-P) is te komen tot een betere inschatting van de prognose van PPMS patiënten en vroegtijdiger en nauwkeuriger identificatie van deze subgroep waarbij inflammatie domineert. In deze 6 jaar durende prospectieve observationele cohortstudie worden klinische, radiologische en biologische markers onderzocht. De studie is een samenwerking tussen het Albert Schweitzer ziekenhuis en het Erasmus MC en tezamen met 10 andere centra. Startdatum: 2020. Contactpersoon: R. (Romy) Klein Kranenbarg, Erasmus MC, spinp@erasmusmc.nl.
- BLOOMS studie
Met de BLOOMS studie (Efficacy, safety and cost-effectiveness of B cell tailored ocrelizumab versus standard ocrelizumab in relapsing remitting multiple sclerosis) onderzoeken we of persoonlijk doseren van ocrelizumab op basis van individuele b-cel repopulatie ten minste zo effectief is als een 6-maandelijks interval. Primair kijken we naar verandering van T2-laesies op MRI-hersenen en het aantal relapses, maar ook naar o.a. biomarkers zoals serum neurofilament light, kwaliteit van leven en digitale biomarkers (parameters die verzameld worden middels een tweetal apps). Startdatum: april 2022. Contactpersonen: L. (Laura) Hogenboom en dr. Z.L.E. (Zoé) van Kempen, Amsterdam UMC, blooms@amsterdamumc.nl.
- MS-CEBA studie
De MS-CEBA studie staat voor Multiple Sclerose-Cognitie, Energy-Behaviour, Affect studie. Deze studie richt zich er op om vast te stellen welke combinaties van problemen op het gebied van cognitie (C), vermoeidheid (E; energy), gedrag (B; behaviour) en stemming (A; affect) bij MS patiënten kunnen voorkomen, en bij welk van deze profielen bestaande neuropsychologische behandelingen voor de verschillende CEBA stoornissen het beste aansluiten. We voeren het project uit in samenwerking met het MS Centrum Noord Nederland en de afdeling Psychometrie & Statistiek van de faculteit Gedrags-en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). In het eerste deel van de studie, (inclusie 300 personen) gaan we na welke combinatie van CEBA profielen voorkomen bij patiënten met MS en aan welke MS karakteristieken de combinatie(s) van CEBA symptomen gerelateerd kunnen worden. In het tweede deel van de studie, (inclusie 100 personen) onderzoeken we welke CEBA profielen bij welke neuropsychologische behandelprotocollen het best aansluiten. Stardatum: begin 2023. Contactpersonen: prof. dr. J.M. (Joke) Spikman, UMCG en dr. J.F. (Jan) Meilof, MZH.
- NOISY REBELS
De Noisy Rebels (Non-inferiority study of rituximab compared to ocrelizumab in relapsing MS) is een gerandomiseerde, geblindeerde studie en onderzoekt of rituximab net zo effectief en veilig is in de behandeling van relapsing MS als ocrelizumab. Beide behandelingen zijn monoklonale anti-CD20 antilichamen. Ocrelizumab is sinds 2018 geregistreerd voor behandeling van relapsing MS en wordt veel gebruikt. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat ook rituximab een effectieve en veilige behandeling zou zijn voor relapsing MS, maar een vergelijkend onderzoek is nog niet verricht. Een voordeel van rituximab is de veel lagere prijs. We includeren in totaal 200 patiënten in verschillende ziekenhuizen. Patiënten worden gerandomiseerd voor behandeling met ocrelizumab, dan wel rituximab. Startdatum: april 2023. Contactpersoon: L.G. (Lisa) Schoof, noisyrebels@amsterdamumc.nl.
- PROUD 2.0
Er bestaat een grote variatie in ziektebeloop na een klinisch geïsoleerd syndroom (CIS), waardoor het moeizaam is het verdere beloop na een CIS en (vroege) diagnose MS te voorspellen. De PROUD 2.0 (Predicting the Outcome of a Demyelinating Event) is een observationele cohortstudie voor het identificeren van prognostische factoren voor ziektebeloop en –ernst na een CIS. Het is een vervolg van de PROUD-studie gestart in 2006, geüpdatet naar huidige kennis en criteria. We includeren patiënten tussen de 18 – 65 jaar met een CIS binnen 6 maanden na het ontstaan van de klachten. Patiënten worden jaarlijks gevolgd, waarbij we diverse klinische, biologische en radiologische gegevens verzamelen. Hiermee hopen we de prognostische waarde van diverse factoren en biomarkers te bepalen, de klinische en biologische processen in de vroege stadia van de ziekte beter te begrijpen en hiermee patiënten zo optimaal mogelijk te kunnen behandelen en te begeleiden. Startdatum: augustus 2022. Contactpersoon: C. (Cato) Corsten, Erasmus MC, proudms@erasmusmc.nl.
- RESTORE
In deze single-center, dubbelblinde, gerandomiseerde, placebogecontroleerde klinische trial onderzoeken we clemastine fumaraat als potentieel remyeliniserende therapie voor patiënten met MS en internucleaire oftalmoplegie (INO). INO wordt veroorzaakt door dysfunctie van enkele (gedemyeliniseerde) axonen, waarvan we de functie (en verbetering daarin na clemastine) kunnen kwantificeren door het meten van horizontale oogbewegingen met infrarood oculografie, een moderne eye-tracking techniek met infraroodcamera. Deelnemers aan de studie worden gerandomiseerd naar het gebruik van clemastine fumaraat gedurende 6 maanden of equivalent placebo. Daarna volgen we deelnemers nog 2,5 jaar om lange termijn effecten te onderzoeken. Startdatum: augustus 2022. Contactpersoon: S. (Sam) Hof, Amsterdam UMC, restore@amsterdamumc.nl.
